SM a zmęczenie

Lista możliwych objawów SM, szczególnie dla osób nowo zdiagnozowanych, może wzbudzać niepokój, należy jednak pamiętać, że objawy te, podobnie jak sama choroba, są nieprzewidywalne i u każdego przebiegają w sposób indywidualny. Co oznacza, że nie każdy chory musi doświadczyć poszczególnych symptomów SM. Warto, również uświadomić sobie, że istnieją sposoby na to, aby minimalizować i kontrolować niektóre objawy SM.

Jednym z najbardziej typowych objawów SM jest zmęczenie. Szacuje się, że występuje ono u 80% pacjentów. Zmęczenie, którego doświadczają osoby z SM, nie jest tożsame ze znużeniem, z jakim spotykają się osoby zdrowe, np. po ciężkim dniu pracy czy intensywnym treningu fizycznym. Jest to zmęczenie nie tylko fizyczne, ale i neurologiczne, przy którym mogą pojawić się:

• pogorszenie koordynacji ruchów,
• drżenie,
• zamazane widzenie.

Zdarza się, że dla osób chorych na SM każda czynność może stać się wysiłkiem ponad ich siły. Do nasilenia uczucia zmęczenia, oprócz aktywności choroby, mogą przyczyniać się następujące czynniki:

• niedobór snu lub jego zakłócenie
• nieodpowiednia dieta
• depresja
• działania niepożądane leczenia
• nadmierna aktywność i napięcie mięśni
• niepełnosprawność (próby funkcjonowania bez odpowiedniego wsparcia i urządzeń) 

Planowanie zajęć

Natężenie uczucia zmęczenia może codziennie się zmieniać - pojawiać się lub zanikać. Dlatego tak ważne jest poznanie swoich możliwości, przyjrzenie się swojemu dotychczasowemu trybowi życia oraz objawom towarzyszącym chorobie, aby móc planować dni w taki sposób, by nie narażać się na dodatkową utratę sił. Pomocne przy tej analizie może okazać się przygotowanie specjalnego dzienniczka aktywności. Na podstawie obserwacji i sporządzonych notatek będzie wiadomo, jakie czynności powodują większy spadek energii. Warto, spisane aktywności podzielić na te, które:

• jesteśmy w stanie i musimy wykonywać samodzielnie,
• możemy zrobić sami, ale możemy także zlecić je komuś innemu,
• powinniśmy je odpowiednio zmodyfikować, ponieważ wykonywanie ich pochłania za dużo energii,
• wymagają pomocy osoby bliskiej.

Jak jeszcze radzić sobie z czynnikami powodującymi zmęczenie?

• To co jemy, dostarcza organizmowi zapasów energii. Zdrowe odżywianie nie tylko pomoże w kontrolowaniu wagi, ale może także zmniejszyć uczucie zmęczenia i wzmocnić serce. Wskazówki dotyczące podstawowych zasad odżywania się znajdziesz w zakładce Podstawowe zasady odżywiania się.
• Dobrym źródłem odnawiania energii są drzemki i medytacja. Postaraj się wyłączyć na chwilę z otoczenia. Spróbuj zasnąć, bądź posłuchać relaksującej muzyki. Postaraj się nie myśleć w tym czasie o problemach i sprawach, z którymi musisz się zmagać. By nauczyć się odpowiednich metod relaksacyjnych i wybrać najlepszą dla Ciebie skorzystaj z porad zamieszczonych w zakładce Techniki relaksacyjne.
• Dostosuj do siebie przestrzeń w biurze i mieszkaniu w taki sposób, abyś bez trudu mógł dosięgnąć najczęściej używanych przedmiotów. Jeśli konieczne jest wprowadzenie pewnych modyfikacji w Twoim miejscu pracy, porozmawiaj o tym ze swoim przełożonym. Zgodnie z Kodeksem Pracy, większość pracodawców jest prawnie zobowiązana do wprowadzenia „rozsądnych udogodnień”, aby umożliwić choremu kontynuowanie pracy zawodowej. Więcej wskazówek, jak zaaranżować przestrzeń znajduje się w zakładce SM a organizacja przestrzeni domowej.
• Niektóre preparaty stosowane w SM mogą powodować różne działania niepożądane, m.in. zmęczenie. Warto więc zapytać lekarza, czy przyjmowane przez Ciebie leki mogą potęgować zmęczenie. Być może będzie można wymienić je na jakieś inny lek.
• Przede wszystkim staraj się w miarę swoich możliwości uprawiać sport. Determinacja i regularna aktywność wzmocnią ciało oraz poprawią nastrój. Ważne, aby utrzymać równowagę między wysiłkiem fizycznym a odpoczynkiem. Przykładowe zestawy ćwiczeń przygotowane przez rehabilitantów znajdziesz w zakładce Ćwicz z nami eSeMowcami.
• Zdarza się, że poczucie zmęczenia może być powiązane z depresją, która również traktowana jest jako objaw SM. Psychoterapia, nauka kontroli nad stresem, trening relaksacyjny czy grupy wsparcia mogą pomóc w radzeniu sobie z utrzymującym się pogorszeniem nastroju. Więcej informacji o depresji znajduje się w zakładce SM a depresja.

Nie próbuj walczyć ze zmęczeniem, pozwalając, by utrzymywało się przez dłuższy czas. Może powodować to poważne konsekwencje. Czasami, czując nagłe wyczerpanie, należy po prostu na chwilę zmusić się do odpoczynku.