Relacja pacjent - lekarz

Prawidłowa relacja między pacjentem a lekarzem jest szczególnie ważna jeśli zmagamy się z chorobą przewlekłą, taką jak SM. Choroba ta wymaga od nas długotrwałego leczenia, a co za tym idzie regularnych wizyt i konsultacji. Utrzymanie dobrych relacji może wpływać na to, jaki stosunek chory będzie miał do swojego schorzenia, czy będzie chciał się dalej leczyć czy zniechęcony odrzuci terapię. Pacjent, który ma zaufanie do swojego lekarza odczuwa znacznie mniejszy lęk, co wpływa na jego kondycję psychiczną. Komunikacja w tej relacji stanowi jednak duże wyzwanie zarówno dla lekarza, jak i dla pacjenta. Dla chorego rozmowy mogą być problematyczne – sytuacja zmusza go do opowiadania o trudnych i intymnych kwestiach. Poniżej przedstawiamy sposoby, dzięki którym utrzymanie właściwych relacji z lekarzem będzie dla pacjenta znacznie łatwiejsze.

Prawa pacjenta

Jak wynika z sondażu opinii publicznej na temat praw pacjenta, aż 42% badanych Polaków nie ma świadomości istnienia praw przysługujących pacjentom. Z 50 % badanych, które słyszało o prawach pacjenta, zaledwie 20% potrafi wymienić choć jedno z nich. Chorzy na SM nie są tutaj wyjątkiem. Dodatkowo, wieloaspektowość choroby powoduje, że szczególnie powinni być ich świadomi. Przed kontaktem z lekarzem, chorzy powinni uzupełnić swoją widzę – pozwoli im to zadbać o komfortowe samopoczucie i prawidłową relację z lekarzem. Znając swoje prawa będziemy mogli korzystać z nich w danym momencie. Jakie są to prawa?

Prawo do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej
Prawo do poszanowania godności i intymności
Prawo do wyczerpującej i zrozumiałej informacji o swoim stanie zdrowia
Prawo do zachowania tajemnicy informacji na Twój temat
Prawo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych
Prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej Twojego stanu zdrowia oraz udzielonych świadczeń zdrowotnych
Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
Prawo do opieki duszpasterskiej
Prawo do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza
Masz prawo do dochodzenia swoich praw
Prawo do umierania w spokoju i godności
Prawo do zgłaszania niepożądanych działań produktów leczniczych
Prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie

Biogen - 17019

Co robić, gdy łamane są nasze prawa?

Najczęstsze skargi, które wpływają do Biura Praw Pacjenta dotyczą przede wszystkim:

świadczeń zdrowotnych (prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej; pacjent ma prawo żądać, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie lub aby pielęgniarka zasięgnęła opinii innej pielęgniarki).
dokumentacji medycznej (podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczna pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta).
informacji o stanie zdrowia (pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia. Pacjent lub jego ustawowy przedstawiciel maja prawo do wyrażenia zgody na udzielenie informacji innym osobom).
intymności i godności (pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. Przy udzielaniu świadczeń może być obecna osoba bliska).

Każdy pacjent ma wiele możliwości, aby dochodzić swoich praw i walczyć o odszkodowanie w przypadku zaniedbań ze strony szpitala lub personelu medycznego. Jeśli uważamy, że nasze prawa zostały naruszone, w zależności od sytuacji, możemy skierować skargę do osoby lub instytucji, które mają obowiązek wyjaśnić nasze wątpliwości.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat praw przysługującym pacjentom skontaktuj się z prawnikiem na infolinii Polskiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego.

Przygotowanie do wizyty lekarskiej

Oprócz znajomości swoich podstawowych praw, warto zawsze przygotować się do wizyty, niezależnie od tego, do jakiego lekarza się udajemy i czy jest to nasze pierwsze czy kolejne spotkanie. Przygotowany pacjent jest wsparciem dla lekarza w procesie diagnozowania i leczenia. Działa to też w drugą stronę – jeśli lekarz wyjaśni nam wszystko dokładnie, my również czujemy się bezpieczniej i bardziej komfortowo. Im dokładniej zaplanujemy wizytę tym większe prawdopodobieństwo, że wypadnie ona pomyślnie, bez względu na czas, który lekarz może nam poświęcić.

Biogen - 17019

Przed wizytą

Starannie przemyślmy co chcemy przekazać lekarzowi. Jeśli zauważyliśmy u siebie niepokojące objawy opiszmy je dokładnie – od kiedy występują, z jaką częstotliwością i czy w jakimś okresie nastąpiło ich nasilenie – zanotujmy to na kartce. Przygotujmy także wyniki ostatnich badań i informacje o przebytych operacjach oraz nazwy leków, które obecnie przyjmujemy – te dokumenty będą dla lekarza niezbędne. Podczas wizyty może okazać się, że potrzebne będą dalsze konsultacje czy szersza diagnostyka, np. wykonanie rezonansu magnetycznego. Nie stresujmy się tym i nie odkładajmy badań w czasie – dokładne ustalenie dolegliwości może dać nam szansę na szybsze włączenie odpowiedniego leczenia. Pamiętajmy również o zabraniu ze sobą notatnika – lekarz podczas wizyty prawdopodobnie przekaże nam dużą ilość ważnych informacji, które warto zapisać.

Podczas wizyty

Po otrzymaniu zaleceń dopytajmy lekarza, czy dobrze je zrozumieliśmy. Nie bójmy się też zadawania dodatkowych pytań – lekarz ma obowiązek wyjaśnić wszelkie nasze wątpliwości. Dowiedź się, kiedy powinieneś umówić się na następną wizytę. Jeśli mamy już postawioną diagnozę SM, zapytajmy o możliwe objawy i sposoby radzenia sobie z nimi. Podczas wizyty lekarz może zapytać też, czy zgadzamy się na daną metodę leczenia – pamiętajmy, że jesteśmy współodpowiedzialni za proces terapii. Chociaż początkowo może być to dla nas trudne, okażmy zaufanie lekarzowi.

Po wizycie

Po spotkaniu z lekarzem spokojnie przeanalizujmy wszystko, czego się dowiedzieliśmy. Jeśli przyjdą nam do głowy jakieś pytania, których zapomnieliśmy zadać, zapiszmy je i dopytajmy lekarza przy następnej okazji. Uporządkujmy też wszystkie wyniki badań – najlepiej, jeśli założymy sobie osobną teczkę lub segregator, w którym będziemy gromadzić dokumenty. Jeśli zdarzy nam się pominąć dawkę leku (jeśli stosujemy leki I linii) odnotujmy to. Obserwujmy też swój organizm i jego reakcję na dany środek leczniczy pod kątem wystąpienia działań niepożądanych.

Jak dbać o dobrą relację z lekarzem? Wskazówki

Zwłaszcza na etapie diagnozowania sama myśl o spotkaniu z lekarzem może wywoływać w nas strach przed tym co możemy usłyszeć. Aby tego uniknąć, warto pamiętać o kilku zasadach – dzięki nim zniwelujemy niepotrzebny niepokój, a dodatkowo ułatwi to w dłuższej perspektywie zbudowanie dobrych relacji z lekarzem.

Bądźmy punktualni – na wizytę przyjdźmy nawet 10-15 minut wcześniej. Dzięki temu nie będziemy stresować się, że inna osoba z kolejki weszła do gabinetu zamiast nas. Dodatkowo będziemy mieć czas, aby spokojnie przemyśleć, co powiedzieć lekarzowi, jakie pytania zadać.
Nie ukrywajmy istotnych informacji – aby postawić trafną diagnozę czy właściwie ocenić stan naszego zdrowia, lekarz musi wiedzieć o wszystkich faktach z tym związanych. Chociaż niektóre z nich mogą wydawać nam się krępujące, nie możemy ich pominąć. Nie ukrywajmy także informacji o naszych nałogach. Pamiętajmy, że problemy, którymi się dzielimy, zostają między nami a lekarzem.
Przygotujmy się do rozmowy – dzień wcześniej przemyślmy, co chcemy powiedzieć i o co zapytać lekarza. W gabinecie starajmy się mówić konkretnie. Lekarz ma zwykle 15-20 minut czasu na wizytę, dlatego efektywnie go wykorzystajmy.
Róbmy notatki – podczas rozmowy lekarz przekaże nam wiele ważnych informacji. Aby wszystko dokładnie zapamiętać, zapiszmy najważniejsze ustalenia. Jeśli zapomnieliśmy notesu poprośmy lekarza, by zapisał je na oddzielnej kartce, którą będziemy mogli wziąć do domu.
Dopytujmy – wielu pacjentów twierdzi, że w rozmowie z lekarzami istotną barierę w komunikacji stanowi język, którymi się posługują. Nie mamy obowiązku znać terminologii medycznej, dlatego jeśli nie rozumiemy pewnych sformułowań nie bójmy się poprosić o ich wyjaśnienie. Nie doprowadzajmy do sytuacji, gdy będziemy domyślać się co lekarz miał na myśli lub szukać odpowiedzi w Internecie.
Jeśli chcemy, przyjdźmy na wizytę z bliską osobą – jeśli potrzebujemy wsparcia lub uważamy, że nasz bliski lepiej zrozumie zalecenia lekarza lub zada pytania o których nie pomyśleliśmy, mamy prawo zabrać go ze sobą. Wcześniej możemy uprzedzić o tym lekarza.
Bądźmy wyrozumiali – może zdarzyć się, że lekarz zachowa się wobec nas nieuprzejmie czy niegrzecznie. Delikatnie wyjaśnijmy, że taki sposób prowadzenia rozmowy nie jest dla nas komfortowy. Pamiętajmy, że lekarz tak jak my może mieć gorszy dzień, dlatego nie zrażajmy się za pierwszym razem. Jeśli jednak podczas wizyt czujemy się nieodpowiednio, mamy prawo go zmienić.
Poczujmy się współodpowiedzialni za przebieg leczenia – polepszenie stanu zdrowia zależy w dużej mierze od lekarza, ale też od nas. Uszanujmy więc wspólne ustalenia i dokładnie stosujmy się do zaleceń, np. co do pory dnia przyjmowania leków, przestrzegania diety czy unikania obciążających organizm aktywności fizycznych.